Achtergrond / Willem Poelstra
De verlaten huizen van Kosovo
Servië wil er nog steeds niet aan: een onafhankelijk Kosovo. Toen de Kosovaarse regering in 2008 in Pristina, de hoofdstad van de Servische provincie, eenzijdig de onafhankelijkheid uitriep, was het protest in Servië luid. Het was in strijd met het internationale recht, en nooit zou zij Kosovo erkennen als zelfstandige staat. De internationale gemeenschap, waaronder Nederland, ging goeddeels akkoord met de nieuwe staat. En zo langzamerhand, onder druk van de Europese Unie, zit er voor Servië ook weinig anders op dan knarsetandend toe te geven. De in juli 2012 aangetreden premier Ivica Dacic zei onlangs nog: „We zijn de provincie de facto al sinds 1999 kwijt.”
Maar wel of geen goedkeuring van Servië, Kosovo viert zondag 17 februari feest. Op die dag is het vijf jaar geleden dat de provincie zich losmaakte van haar moederland.
De Nederlandse fotograaf Willem Poelstra trok vorig jaar een aantal maanden door Kosovo, op zoek naar de sporen die de oorlog, en het nog steeds voortdurende conflict tussen Kosovaren en Serviërs, heeft achtergelaten. Hij fotografeerde er de mensen, de landschappen, de steden en de huizen die, verlaten door hun bewoners in het land liggen. Als stille getuigen van de grote menselijke drama’s. Soms overwoekerd door de natuur, achtergelaten als verweesde kinderen. De huizen waren veelal eigendom van Serviërs, die zich niet meer thuis en veilig voelden in Kosovo. Die, opgejaagd als een nieuwe minderheid in een nieuw land, hun heil elders moesten zoeken – net zoals de Kosovaren jaren eerder op de vlucht moesten, toen Servië als agressor optrad.
'In de Balkanlanden is de grond waar je vandaan komt, daar waar het huis van je vader en je moeder staat, belangrijker dan bij ons'
Poelstra: „In de Balkanlanden is de grond waar je vandaan komt, daar waar het huis van je vader en je moeder staat, belangrijker dan bij ons. Vaak is het al generaties lang familiebezit. Voor iedereen zou een dergelijk verlies traumatisch zijn – daar zit het nog net wat dieper.” Het project van Poelstra laat zien welke gevolgen het heeft wanneer bevolkingsgroepen die al generaties met elkaar leven – als echtgenoten, vrienden, familie, buren – ineens elkaars vijand worden.
De tentoonstelling For Hanna, Future Stories from the Past van Willem Poelstra is van 17 februari t/m 26 april te zien in Het Nutshuis in Den Haag.