vrijdag 25 september 2020 / NRC / „Zeg harp, zeg natuur, zeg jonge vrouw en je ziet al snel een mierzoet portret voor je. Harpiste Liesbeth Vreeburg en ik spelen met die stereotypes. Er zit een dreiging in dit beeld – eerder David Lynch dan Sissi.” Foto Merlijn Doomernik

Fotografie / Merlijn Doomernik

De crisis bracht hem nieuwe inspiratie en nieuw plezier

‘Jeetje wat een lief bericht, daar krijg ik het helemaal warm van”, mailde zangeres Sterre Konijn van Astori Amsterdam, een gezelschap dat Nederlandstalige tango maakt. Ze had net een bericht ontvangen van Merlijn Doomernik, waarin hij aanbood Astori gratis te fotograferen.

„Door de maatregelen die genomen werden om de coronapandemie in te dammen”, schreef Doomernik, „hebben we nu allemaal geen, of weinig werk meer. Dit is op zijn best frustrerend maar in de meeste gevallen dramatisch voor het grootste deel van ons, beeldmakers, podiumkunstenaars en musici. […] Daarom wil ik je een aanbod doen. Ik wil jou graag een fotosessie aanbieden waarin wij samen een goed beeld maken ter promotie van jouw voorstelling/programma.”

 

Begin juni, toen hij een beetje bekomen was van de coronaschrik, sprak Doomernik met zichzelf af dat hij zich niet langer zorgen zou maken over zijn dramatische terugval in inkomsten. Hij besloot dat hij maar beter iets zinvols kon doen met zijn tijd. „Ik draaide nog maar zo’n 30 tot 40 procent van mijn normale omzet. Het werk voor NRC ging gelukkig door, maar alle andere opdrachten in de cultuursector kwamen stil te liggen. Ik had ineens geen volle agenda meer, hoefde niet meer de hele week van hot naar her te rennen.”

 

Het was „tegen de verveling”, zegt hij, maar meer nog omdat het maken van mooie dingen voor medecreatieven „het allerleukste is van mijn werk”, dat hij besloot „mensen die het nog slechter hebben dan ik” te helpen en zo tegelijk zijn eigen portfolio op te frissen.

De reacties waren enthousiast: ‘Wat een mooi aanbod’, ‘Een bijzonder sympathiek voorstel’. Er kwamen bloemen, flessen wijn. En, vertelt Doomernik, „er waren ook artiesten die zeiden: wij hebben net wat subsidie gekregen, wij gaan je betalen hoor. Dat heb ik geweigerd.”

 

Als fotograaf ben je ook ondernemer, zegt Doomernik, „maar ik ben nooit zo goed geweest in dat schooien en bedelen dat ook wel acquisitie wordt genoemd. Liever wilde ik investeren in iets leuks, iets positiefs, en kijken wat daar uit zou komen.”

 

Voor Doomernik betekende het dat hij niet alleen weer nieuwe projecten ging doen, maar dat ook het plezier weer terugkwam na die eerste, beklemmende coronamaanden. „Ik heb altijd een drukke praktijk gehad, altijd hollen. Nu was er ineens tijd om samen, bij een kop koffie, ideeën te bespreken. Er was ruimte om na te denken en dan kom je tot nieuwe beelden; niet per se beter, wel anders.

„Het vak van fotograaf is een eenzaam beroep. Dat past ook goed bij mijn karakter: ik ben soms ongeduldig en ongedurig – het moet algauw op mijn voorwaarden. Maar als je niet oppast, loop je zo steeds over dezelfde paden. Voor de foto van het Cello Octet Amsterdam werkte ik samen met acht muzikanten, een regisseur en een stylist. Met een goed team samenwerken inspireert. Je kunt elkaar versterken, samen iets nóg mooiers maken. Oh, dit kan dus ook, weet ik nu.”

 

OVER DE FOTOGRAAF
Wie: Merlijn Doomernik (45)
Woont in: Broek in Waterland
Opleiding: Fotografische vormgeving, KABK Den Haag
Werkt voor NRC: sinds 2012
Ook voor: VPRO, Trouw, Pluim, Bezige Bij
Stijl: „Ik probeer het bijzondere te vinden in de mensen die ik fotografeer.”
Kleur of zwart-wit: „Een foto is al een abstractie van de werkelijkheid. Daar hoef je niet nóg verder van af te drijven door de kleur ook nog weg te laten.”
Voorbeeld: „Irving Penn, die het vermogen bezat te spelen met een soort onbeholpenheid en al improviserend een soort vervreemdende glamour wist vast te leggen.”