Fotografie / Bryan Schutmaat
De kwetsbaarheid van dit moment
Een man in een stoere geruite bloes met een cowboyhoed. Een zwaar gehavende pick-uptruck die door de modder ploegt in een verlaten bos. Hoeveel visuele elementen heb je in een fotoserie nodig om een verhaal bij de kijker op gang te brengen? Voeg daar foto’s aan toe van gestroopt wild, een jachtgeweer met telescoop-vizier en heel veel lege blikjes bier – en het is nog duidelijker: deze foto’s zijn gemaakt in het Amerikaanse Westen, ver weg van stadse beschaving, daar waar het leven ruig en hard is.
Het zijn de ingrediënten van het fantastische fotoboek Good Goddamn van de Texaanse fotograaf Bryan Schutmaat (1983), waarvan nu vijftien foto’s te zien zijn in galerie Wouter van Leeuwen in Amsterdam.
Ver weg van stadse beschaving, daar waar het leven ruig en hard is
Good Goddamn is een klein maar indrukwekkend project over Schutmaats goede vriend Kris, die in februari 2017 de laatste dagen in vrijheid doorbrengt voordat hij naar de gevangenis gaat. Wat de reden voor die detentie is laat Schutmaat in het midden. Het feit dat Kris nog vrij kan rondlopen suggereert dat het niet om een ernstig delict gaat, de melancholische sfeer in de foto’s maakt echter duidelijk dat wat komen gaat niet licht opgenomen wordt.
Alhoewel we Kris nergens duidelijk in beeld zien – Schutmaat fotografeerde hem op zijn rug, van veraf terwijl hij aan het jagen is, liggend in het gras met zijn arm over zijn gezicht of heel¬¬ onscherp – wordt invoelbaar hoezeer de komende gevangenschap als een zwaard boven zijn hoofd hangt. In dit stoeremannenuniversum van roken, drinken en jagen neemt Schutmaat met zijn subtiele foto’s de kijker mee in de kwetsbaarheid van dit moment.
Maar soms, in de avonden, kan ik de herten zien
Ondanks de melancholische toon eindigt het boek met een lichte noot. „Dit boek is voor hem, het vuur dat hij brandend houdt en de nieuwe wereld die hem wacht”, schrijft Schutmaat, hintend op de toekomstige vrijlating van Kris. En in de tweede editie van Good Goddamn, uitgebracht in 2018, is een brief toegevoegd die Kris vanuit de gevangenis schreef: „Ik maak me soms zoveel zorgen. Het is moeilijk hierbinnen. Maar soms, in de avonden, kan ik de herten zien, en de paarden die hierachter in het veld lopen. Dan voel ik me weer oké.”
Het boek Good Goddamn (27 foto’s in zwart-wit) is in 2017 uitgegeven door uitgeverij Trespasser; 1ste editie 88 euro, 2de editie (2018 - inclusief brief van Kris uit de gevangenis) 45 euro, te koop bij de galerie.