vrijdag 7 september 2018 / NRC / Koos Breukel, Casper (2015)

Fotografie / Koos Breukel

Van peutersnoet tot roofdierblik

Hoe interessant kan dat nou zijn, zou je kunnen denken; maar liefst vijf museumzalen in een monumentaal grachtenpand die gevuld zijn met foto’s waarop we voornamelijk één persoon zien. Één jongen, van baby naar peuter, naar kind, tiener, puber en uiteindelijk jonge man – 18 jaar, voor de wet volwassen. Is zo’n idee sterk genoeg om de aandacht vast te houden, de kijker te boeien?

Net als in Boyhood zien we hoe niet alleen zijn lichaam, maar zijn hele uitstraling verandert

Nou, als de fotograaf Koos Breukel is en zijn zoon Casper de hoofdpersoon van dit avontuur, dan raak je niet uitgekeken. Net als in Boyhood, de film uit 2014 van Richard Linklater waarin je de zesjarige acteur ziet opgroeien tot jongvolwassene, wordt in Zoon een prachtig en ontroerend beeld geschetst van hoe Casper zich ontwikkelt. Hoe niet alleen zijn lichaam, maar zijn hele uitstraling verandert. Een mollige peutersnoet maakt plaats voor een mooie kop met een strakke kaaklijn. Ontwapenende pretoogjes worden vervangen door een indringende blik van ijsblauwe ogen. „Casper heeft een waanzinnig goede expressie”, zegt Koos Breukel in de tekst van het gelijknamige boek, geschreven door Joris van Casteren. „Hij is net een roofdier dat zijn prooi scherp in de gaten houdt.”

„Hij is net een roofdier dat zijn prooi scherp in de gaten houdt”

In Huis Marseille zien we de foto’s die Koos Breukel (1962) sinds 2000 van zijn oudste zoon maakte in klein en groot formaat, in houten lijstjes of gewoon met spelden aan de muur geprikt. Er is geen chronologie, alles hangt door elkaar; een baby-Casper naast een puber-Casper – een enkele keer zijn er vrienden te zien, of halfzusje Lisa en -broertje Finn. Sommigen foto’s zijn geposeerd, andere terloops gemaakt terwijl Casper het water induikt, zit te vissen of een boek leest.


Het grofkorrelige zwart-wit wordt in de tijd langzaamaan vervangen door digitale kleur, de verschillende camera’s die Breukel gebruikt geven elk een eigen signatuur aan een foto – waarmee Zoon niet alleen een liefdevol portret is van een kind door de ogen van zijn vader, maar net zo goed de ontwikkeling van Breukel als fotograaf laat zien.

 

Koos Breukel, Zoon, t/m 2 december te zien in Huis Marseille, Amsterdam. Bij de tentoonstelling verscheen een gelijknamig boek met een tekst van Joris van Casteren, uitgegeven door Bas Lubberhuizen. Vormgeving: Sabine Verschueren.