Fotografie / Colette Lukassen fotografeert Emma
‘Het gaat niet om haar gender: ze is Emma en ze wordt gezien’
Eigenlijk waren de kinderen van groep 5 nauwelijks verbaasd toen Emma, ze was 9 jaar, op een maandagochtend voor de klas ging staan en zei dat ze iets te vertellen had. Ze zei dingen als: ik ben als jongen geboren maar dat is een vergissing, tot nu was ik Gijs maar voortaan zal ik Emma heten, en: vanaf morgen zal ik in meisjeskleren naar school komen. Ze hadden altijd al gemerkt dat Gijs alleen met meisjes speelde. En Gijs was anders dan de andere jongens, met zijn lange haar en oorbellen. Nu mochten ze vragen stellen – beter dan dat er op het schoolplein gefluisterd zou worden, meende Emma.
Naar welke wc ging ze voortaan, wilden ze weten. „Ja duh, bij de meisjes.” En hoe lang wist ze het al? „M’n hele leven. ’s Avonds als ik naar bed ging voelde ik me een meisje, maar zodra ik wakker werd had ik toch een piemel.”
Emma (11 jaar) vertelt over die bewuste dag, nu twee jaar geleden, op een zondagmorgen aan de keukentafel van haar huis in Amersfoort, waar ze samen met haar ouders, haar twee broers en haar zusje woont. „Het was best spannend”, zegt ze, „maar wat een opluchting dat ik eindelijk mezelf kon zijn.” Haar moeder zegt: „De meester vertelde laatst nog: Gijs was op school een stille jongen. Emma is echt aanwezig.”
Gijs was op school een stille jongen. Emma is echt aanwezig.
Emma wordt sinds twee jaar met regelmaat gefotografeerd door Colette Lukassen, docent, coach en hobbyfotograaf.
Lukassen won met een portret van Emma dit jaar onder andere de fotowedstrijd van NRC, in november was ze de winnaar van de National Geographic Fotowedstrijd 2019.
Lukassen zegt: „Emma is een gewoon meisje dat een gewoon en liefdevol leven leidt in een warm gezin. Je bent wie je bent, dat is geen keuze. Ik wil niet het sensationele van het transgender-zijn laten zien, niet de transitie met alle medische aspecten, maar het menselijke. Door van heel dichtbij haar leven te volgen hoop ik dat mensen die het niet goed begrijpen, meer begrip krijgen. Als dit je pad is, kom je al genoeg hindernissen tegen in het leven. Dan verdient iemand alleen maar steun.”
Emma zelf is er niet zo mee bezig. Ze vraagt beleefd of we al klaar zijn met het gesprek en of ze naar boven mag, want ze moet zich nog opmaken. Die middag zal ze met haar moeder en Colette Lukassen meegaan naar de prijsuitreiking van de National Geographic-wedstrijd.
Diezelfde avond mailt Lukassen: „Emma liep voor mij het podium op, hoe gaaf, we hebben het samen gedaan. Dat ze met Marco Borsato op de foto mocht was voor haar geweldig. Het gaat niet om haar gender. Ze is Emma en ze wordt gezien.”